උරුවෙල් දනව්වේ සේනානි නියම් ගම දුර්ගේෂ්වරි කඳු පාමුලට වෙනදා මෙන් ම හිරු උදා වෙමින් පැවැතිණි. විවිධ බෞද්ධ රටවල්වලින් ගෞතම සිද්ධාර්ථයන් ගේ දුෂ්කර කි‍්‍රයාව සිදු කළ දුර්ගේෂ්වරි කන්ද තරණය කිරීමට පැමිණෙන සංචාරකයන් රැගත් සුඛෝපභෝගී බස් රථ එක පෙළට පැමිණෙමින් තිබිණි.
දුර්ගේෂ්වරි කඳු මුදුන උදා අරුණලුවලින් නෑවිණි. කඳු ශිඛරය ඛාදනයට ලක් ව තණපතින් තොර ගල් පතුරු ගොඩක් සේ විය. එය පාෂාණ කැබැලිවලට කැඩී ගිය ඉතා ශෝචනීය මෙන් ම දුක්බර දර්ශනයක් පළ කර සිටියේ ය. යෝධ තුරුලතා තිබුණු බවට සලකුණක්වත් කන්දේ කිසිදු තැනකින් දිස් නොවිණි.
කඳු පාමුල සුජාතා ගමේ පැල්පත්වල දරුවෝ දෙසීයක් පමණ කුරුලු øනක් සේ වාහන පිටිපස හඹා එමින් සිටියෝ ය. උදෑසන ම රාම් ගේ මව රාම් හා සිව අවදි කරවා වාහන එන මඟට එලෙව්වා ය.
රාම් ගේ ගෙදර රාම් හා සිව ඇතුළු ව දොළොස් දෙනෙක් සිටිති. රාම් ගේ පියාට කිසිදු රැකියාවක් නැත. ඔව්හු සේනානි නියම් ගමේ සුජාත ග‍්‍රාමයේ ප‍්‍රවේණි ඉඩම් හිමි රදළයන් ගේ අතවැසියෝ වෙති.
බාරණාසි හෝ බුද්ධගයාවේ සිට වී වපුරන විට හා අස්වැන්න නෙළා ගැනීමට පමණක් සුජාත ගමට පැමිණෙන ඔව්හු අස්වැන්න නෙළා ගෙන ආපසු යති. ඔවුන් ගේ පුෂ්ටිමත් ප‍්‍රභා සම්පන්න දරුවෝ කිසි දින මරුටි එම්බෙසඩර් කාර්වලින් බිමට නො බසිති. සියලු අස්වැන්න නගරයට ගෙන යන ඔව්හු මුළු වගා කන්නයට ම එක පවුලකට රුපියල් දෙසීයයකට වඩ නො දෙති.
ඊට වඩා ඉල්ලීමටවත් රාම් ගේ තාත්තා හෝ වෙනත් කිසිදු වැඩිහිටියෙක් නො දනී. කුඩා රාම්ට තවමත් අවුරුදු හයක් ලබා නැත. සිව ගේ වයස අවුරුදු තුනකි. කුඩා රාම්, සිවත් වඩා ගෙන උදෑසන දුර්ගේෂ්වරි කඳු මුදුනේ පහළ බෑවුමේ වාහන නවතන තැනට යන්නේ ආහාරයට මොනවා හෝ හොයා ගන්නත් කාගෙන් හරි රුපියලක් දෙකක් සිඟා ගන්නටත් ය. ඔවුන් ගේ අත් නිතර ම ඉදිරියට යොමු වෙන සුලු ය. බැගෑපත් හඬත් කිලිටි ම කිලිටි වැරහැලිත් මිස වෙනත් කිසිදු දෙයක් ඔවුන්ට නැත.
වන්දනාවේ පැමිණි සංචාරකයෝ දුර්ගේෂ්වරී කඳු මුදුනට නඟිති. කුඩා ළමයි මඟ දෙපසට වී ශාන්ත ව බලා සිටිති. දුර්ගේෂ්වරි කඳු මුදුනේ බුදු රජුන් දුෂ්කර කි‍්‍රයාවේ යෙදුණ පර්වතයට පහළින් ජපන් පන්සලක් පිහිටා තිබේ.
ඒ ජපන් ආරාමයට පහළින් කුඩා පෙට්ටි කඩ කිහිපයක් තිබේ. එහි මුදලාලිලා මේ ළමයින් එසේ පෙළ ගස්වා වාඩි කරති.
සංචාරකයන්ට ළමයින් පෙන්වමින් තම තමන් ගේ වෙළෙඳ කුටිවලින් විස්කෝතු ගෙන ළමයිනට බෙදා දෙන්නැ යි ඔව්හු සංචාරකයනට කියති. මේ වෙළෙන්දෝ සිය විස්කෝතු විකුණා ගැනීමේ මාර්ගයක් බවට මේ ළමයින් පත් කර ගෙන සිටිති.
දහවල් හිරු රැස් වැදී පර්වත ප‍්‍රාන්තයේ තියුණු ව කැපී තුබුණු ගල් කැබැලි බබළන්නට විය. ඉන්දීය පුරාවිද්‍යා දෙපාර්තමේන්තුව බුදුන් බෝධිසත්ව සමයේ දුෂ්කර කි‍්‍රයා කළ ස්ථානයට යන මාර්ගය දෙපස ගස් කිහිපයක් සිටුවා, ඒ වටා ආරක්ෂිත ආවරණ යොදවා ආරක්ෂා කරනු පෙනේ.
කුඩා රාම් තම මලණුවන් තුරුලට ගෙන සංචාරකයන් උඩට ගොස් පහළට එන තෙක් නොඉවසිලිමත් ව සිටියේ ය. ඔහු වටේ සිටින සියල ම දරුව¤ ගිජු ලිහිණි වන් දෙනෙත් විහිදුවමින් සංචාරකයන් කඩ පේළිය පසු කරන තෙක් නෙත් දල්වමින් සිටියෝ ය.
ඔවුන්ට ඇත්තේ අරමුණු දෙකක් පමණි. කඩ මංඩියේ මුදලාලිලා ගේ අණට කීකරු ව වාඩි වී සිට විස්කෝතු කිහිපය ලබා ගැනීමට ඉන් පළමුවැන්න යි.
එය ඉටුවීමට ඇති ඉඩකඩ අල්ප ය. මුදලාලි ළමයින් පෙන්වා හින්දි මිශ‍්‍ර ඉංගී‍්‍රසි බසින් කරන කන්නලව්ව සංචාරකයන් ගේ සිත් උණු වුවහොත් බිස්කට් දෙක තුනක් ලැබෙන්නට ඉඩ තිබේ. තම මලණුවන් ඊයේ දහවලේ සිට කිසිවක් කා නැත.
ඊට පෙර දා කිසිදු සංචාරකයෙක් මේ ප‍්‍රදේශයට නො ආවේ ය. එබැවින් ඊයේ කිසිවක් කන්නට මේ එක දු දරුවකුටවත් අවස්ථාව නො ලැබිණි.
දෙවන අරමුණ නම් පිට ව යන සංචාරක බස් රථ පිටිපස දිවීම යි. බස් රථයේ ජනේලයට අත පාමින් බසය යන වේගයට දිව යද්දී රුපියල් පහ දහය බිමට වැටෙන්නට ඉඩ තිබේ. එය සිදු වන්නේ රාම දෙවිඳුන් ගේ හෝ ශිව දෙවියන් ගේ පිහිටාධාරයෙන් බව ශිවත් රාමුත් විශ්වාස කළෝ ය.
දුර්ගේෂ්වරි කඳු මුදුනට එන අතරමග හනුමා දෙවියන්ගේ පිළිරුවක් තිබිණි. ගමේ මිනිසුන් සේ ම හනුමා දෙවියෝ ද අසරණ ව වැඩ සිටියෝ ය. එය සාදා නිම කළාට ඊට පාට ටිකක් ගා දෙන්නට කෙනෙක් නැත.
කන්ද මුදුනේ ගල් ගුහාවේ සිරුර හැකිලී ඇටසැකිල්ලක් සේ වැඩ ඉන්නේ විෂ්ණු දෙවියන් ගේ අවතාරයක් යැයි රාම් ගේ තාත්තා කියනු රාම් අසා තිබිණි. ඇතැම් දිනවල රාම් ගේ තාත්තා ද එකී ගුහාවට ගොස් විෂ්ණු දෙවියන් ගේ අවතාරයට වැඳ පුදා පැමිණෙයි.
එහෙත් උන්වහන්සේ ගෙන් කිසිදු උපකාරයක් රාම්ලාට තවමත් ලැබී නැත. එකී ගුහාවට දොරක් දමා වසා කුඩා කවුළුවකින් සංචාරකයන් ඊට රිංගා ගත යුතු ය.
ඇතැම් විට රාම්ලා විඳින දුක උන්වහන්සේට නොපෙනෙන්නේ ද, උන්වහන්සේත්, සුජාත ගමේ මිනිසුන් සේ ම අසරණ ව සිර ගත කොට ඇති හෙයින් යැයි රාම් ගේ පියාට සිතුණා ද නො සිතුණා ද කියා කුඩා රාම් කිසි දිනක සිතා නැත.
වේල් පෙරහරේ බඩගින්නේ නට නටා යනවා හැර දෙවියන් ගැන ඊට වඩා දෙයක් කිරීමට මේ මිනිසුන්ට පුළුවන් කමක් නැත. ශිව දැනටමත් සාගින්න මැද නින්දට වැටී ඇත. අදත් මොනවා හෝ නො කා ;ගදර ගියොත් තාත්තා ගේ පා පහරට හෝ මාතා ගේ ඉදල් පහරට හෝ ලක් වන්නට රාම්ටත් ශිවටත් අනිවාර්යයෙන් සිදු වේ.
කඳු මුදුනට නැඟ ගත් සංචාරකයෝ ජපන් භික්ෂුව ගේ බෙලි මල් වතුර සීනි සමග පානය කරමින් සිටිනු නැඟිට ගත් ඇතැම් ළමයින්ට පෙනේ. සංචාරකයන් ජපන් පන්සලෙන් බෙලි මල් වතුර සීනි සමඟ පානය කොට උන්වහන්සේට ඉන්දීය රුපියල් දාහක් දෙදාහක් දන් දෙන බව පුංචි ළමයි දනිති.
ජපන් භික්ෂූන් වහන්සේත් සංචාරකයන් පැමිණ බෙලි මල් වතුර බී අවසන් වන තෙක් ඔවුන් දෙස ගිජු නෙත් දල්වා බලා සිටින සේක. සංචාරකයකු බෙලි මල් වතුර පානය කොට තම මුදල් පසුම්බිය විවර කරන විට උන්වහන්සේ ගේ දෑස් බබළන අයුරු මේ දුගී ළමයින් ද නො දකිනවා නො වේ.
ජපන් හාමුදරුවන් ගේ මහා කරුණාව සංචාරකයන් වෙත මිස පාත සිටින දුගී ළමයින් දෙස එල්ල නොවන බව පන්සලේ ආරක්ෂක භටයන් දිග මුගුරකින් දුගී ළමයින්ට තළන දෙස උන්වහන්සේ බලා සිටින ඉරියවුවෙන් ම බොහෝ දෙනෙක් පසක් කර ගෙන සිටියෝ ය. එබැවින් කිසි දු දුගී ළමයෙක් ජපන් පන්සලේ සීමාවෙන් උඩට නොයෑමට වග බලාගෙන සිටියේ ය.
මේ අතර සංචාරකයන් එකා දෙන්නා පඩි පෙළ බැහැගෙන පහළට බසින්නට වූහ. ඔව්හු ජපන් පන්සලෙන් පිරිනැමුණ බෙලිමල් වතුර දානයෙන් සප්පායම් ව ජපන් භික්ෂුවට දහස් ගණනින් මුදල් පූජා කොට තෘප්තිමත් සිතින් පහළට බසින්නෝ වූහ.
මුදලාලි සුපුරුදු කන්නලව්ව කරමින් ළමයින් පෙන්වමින් තම විස්කෝතු පැකට් විකුණා ගැනීමේ උත්සාහයේ නිරත වන්නට විය. පසුම්බි පුරවා තිබුණු ඩොලර් හා ඉන්දීය රුපියල් භික්ෂුවට පූජා කිරීම නිසා ශ‍්‍රද්ධාව උතුරා ගොස් සිටි සංචාරකයන්ට මේ දුප්පත් ළමයින් සඳහා කරුණා සිතක් හෝ දයා සිතක් ඉතිරි වී නො තිබිණි. සංචාරකයන් හත් අටසීයක් පමණ පිරිසෙන් විස්කෝතු පැකට් දෙක තුනකට වඩා අලෙවි වූයේ නැත.
මුදලාලිලා තුළ කනස්සල්ලත් ළමයින් තුළ නොඉවසිල්ලත් වහ වහා මෝදු වන්නට විය. ඉණෙන් පහළට එල්ලා ගත් කලිසම් කොට එක් අතකින් ද, සංචාරකයන් වෙත දිගු කර ගත් අනිත් අතින් ද යුත් ළමයි හුන් තැනින් නැඟිට කෑ ගසමින් සංචාරකයන් පසු පසු දුවන්නට වූහ. ළමයින් සිතුවේ මේ සංචාරකයන් කිසිදු ජීවන ප‍්‍රශ්නයකින් තොර සුරලොවින් බට දෙවිවරුන් කියා ය.
දුගඳ හමන දරුවන් ගේ සිරුරු තම සිරුරේ ගෑවීම නිසා නොසතුටට පත් ඇතැම් සංචාරකයෝ ඔවුන් දෙස පිළිකුලින් බලන්නට වූහ. තවත් සමහරු ඔවුනට දෙන්නට ආසාවක් සිතුණ ද ඔවුන් අතත් ඒ තරම් මුදලක් නැති නිසා දුක මහත් අමාරුවෙන් යටපත් කරමින් ඔවන් නොදුටුවන් ව පහතට බසිමින් සිටියෝ ය. ළමයින් දෙසීයක් වෙත එක් සංචාරකයෙක් තැම්බූ කඩල මල්ලක් දිගු කෙළේ ය.
සියලු ම ළමයි බල්ලන් øනක් මෙන් පොර කෑවෝ ය. කඩල ඇට සී සී කඩ ව බිම වැටිණි. වැලිත් සමඟ බිම වැටුණු කඩල ඇට කටට දමා ගත් ඔව්හු යළිත් සංචාරකයන්ට දෑත් දිගු කරමින් පසු පස දිව එන්නට වූහ.
මේ කලබලයේ දී රාම් ගේ අතින් ශිව බිම වැටිණි. පොඩි එකා සාගින්නෙන් පරිපීඩිත ව නිදා සිටියේ බිම වැටී විලාප දෙන්නට තැත් කළ ද කිසිදු හඬක් ඔහු ගෙන් පිට වූයේ නැත. ශිව අසල ගසක් යට බිම තැබූ රාම් බස් රථ පසු පස දිව යන්නට විය. තමන් සමඟ දිව යන අනෙක් ළමයා කවුරුන් දැයි කියා සිතීම හෝ වැටුණොත් කුමක් සිදු වේ ද යන්න මේ තරගයට අදාළ නැත.
දුබලයා කුස ගින්නේ මිය යා යුතු අතර, ප‍්‍රබලයා සටන් කරමින් ජීවත් විය යුතු ය. බස් රථ වේගයෙන් දූවිලි පිරි දිගු මඟ ඔස්සේ වළවල්වල වැටෙමින් ඉදිරියට ඇදෙන්නට විය. බෝ සතුන් බුද්ධත්වයට පත් වීමට පෙර දුෂ්කර කි‍්‍රයාව ගත කළ දුර්ගේෂි කන්ද තරණය කිරීමේ හා ඒ අසිරිමත් ගල් ගුහාව දැක ගත් පිනින් බොදු සංචාරකයන් ගේ සිත් සතන් පිනා යමින් තිබිණි. චීන ජපන් ශී‍්‍ර ලංකා වන්දනා නඩ රැගත් වාහන පෙළ ගමන් කෙළේ දූවිලි විසිරුණු මාර්ගයේ එක දිගට නංවන හෝන් හඬ සමඟ ය.
බස් රථවල දෙපස කුඩා ළමයි රංචු බසයට ගසමින් බස් රථය හා දුවමින් මහ හඩින් සිඟමන් යැද්දෝ ය. ඔවුහු උඩ බලාගෙන දිව එනවා මිසක කිසිදු කල්පනාවකින් දිව එමින් නොසිටියෝ ය.
මේ ඛේදජනක සිදුවීම් නො දකිනු වස් ඇතැම් සංචාරකයෝ තම සුඛෝපභෝගී බස් රථවල ජනේල තිර රෙදි දිග හැර නෙත් පියා ගන්නට වූහ. බුදු රජාණන් වහන්සේ ගේ ශාසනය විනාශ කළ මෝගල් අධිරාජයා ඇතුළු පිරිවර මිය ගොස් යාචකයන් මෙන් ඉපිද පූර්ව කර්මය විඳවනවා යැයි තවත් කෙනෙක් තම පින්වත් සංචාරකයන්ට කියමින් ඔවුන්ට රුපියලක්වත් නොදීමේ කනස්සල්ල සිතින් පහ කර ගැනීමට දුර්වල ප‍්‍රයත්නයක් දැරුවේ ය.
රාම් කිසිදු හැරීමකින් තොර ව මුළු වැර යොදා බස් රථ පසු පස හඹා යමින් සිටියේ ය. විටෙක රාම් පය පැකිලී බිම වැටේ. තවත් විටෙක රාම් ගේ සිරුරේ වැදී තවකෙක් බිම වැටේ. කිසි දිනෙක මේ කුරිරු තරගයේ සදාචාරාත්මක නීති රීති නැත. දුහුවිලි වලාව මැද ළමයින් තමන් ලුහුබඳින බව බස් රථවල රියදුරෝ නො දනිති. දැන ගත්තත් ඊට සංවේදී වීමට කිසිදු උවමනාවක් ඉන්දීය රියැදුරන්ට නැත.
සංචාරකයන් රැගත් බස් රථ පිටිපස දුවද්දී ඇතැම් සංචාරකයන් ගේ සිත් උණු වී කුමක් හෝ දෙයක් බිමට වීසි කරන්නට ඉඩ තිබේ. එබැවින් උත්සාහය අත් හැරිය යුතු නැත. රාම් ජීවිතය පරදුවට තබා වේගය තව තවත් වැඩි කෙළේ ය. එකකු තමා තල්ලු කරනවාත්, තමන් බස් රථයේ ඉදිරිපස රෝදයට යටවනවාත් පමණක් රාම්ට මතක ය.
බස් රථයේ ඉදිරිපස රෝදයට හසු වූ රාම් ගේ සිරුර ඉන් පසු ඒ රථයේ ම පසු පස රෝදවලටත් පිටිපසින් එන බස් පෙරහරටත් පෑගී තැළී පොඩි වී පස් හා දුවිලි අංශු අතර පුංචි සලකුණු කිහිපයක් පමණක් ඉතිරි කරමින් නොපෙනී ගියේ ය.
සියලු ම බස් රථ ගම්මානය පසු කර ගිය පසු, දරුවෝ තම තමන් ලද විවිධ දායාද අන් අයට පෙන්වමින් ඒ මාර්ගයේ ම සෙමෙන් ආපසු එන්නට වූහ. ඔවුන් ගේ පයට ද පුංචි රාම් ගේ සිරුරේ කැබැලි පෑගිණි.
එහෙත් මිනිස් සිරුරක් යට වුණු බවට කිසිදු සාක්‍ෂ්‍යයක් සංචාරක බස් රථ ඉතිරි කර නො තිබිණි. එහෙත් කුමක් හෝ සිදුවීමක් සිදු වී ඇති බව ඔවුන් මොහොතකට දුටුවේ ගසක් යට ගල් පතුරකට හිස තබා නිදන පුංචි ශිව දුටු විට ය. එහෙත් ඒ ගැන සිතන්නට කිසිවකුට ඉඩක් නොලැබුණේ ඉදිරියට එන අලුත් සංචාරක බස් රථ පිටිපස හඹා යන්නට දුගී දරුවන්ට සිදු වූ නිසා ය.
දුර්ගේෂ්වරි කඳු මුදුන උදා අරුණලුවලින් නෑවිණි. කඳු ශිඛරය ඛාදනයට ලක් ව තණපතින් තොර ගල් පතුරු ගොඩක් සේ විය. එය පාෂාණ කැබැලිවලට කැඩී ගිය ඉතා ශෝචනීය මෙන් ම දුක්බර දර්ශනයක් පළ කර සිටියේ ය. යෝධ තුරුලතා තිබුණු බවට සලකුණක්වත් කන්දේ කිසිදු තැනකින් දිස් නොවිණි.
කඳු පාමුල සුජාතා ගමේ පැල්පත්වල දරුවෝ දෙසීයක් පමණ කුරුලු øනක් සේ වාහන පිටිපස හඹා එමින් සිටියෝ ය. උදෑසන ම රාම් ගේ මව රාම් හා සිව අවදි කරවා වාහන එන මඟට එලෙව්වා ය.
රාම් ගේ ගෙදර රාම් හා සිව ඇතුළු ව දොළොස් දෙනෙක් සිටිති. රාම් ගේ පියාට කිසිදු රැකියාවක් නැත. ඔව්හු සේනානි නියම් ගමේ සුජාත ග‍්‍රාමයේ ප‍්‍රවේණි ඉඩම් හිමි රදළයන් ගේ අතවැසියෝ වෙති.
බාරණාසි හෝ බුද්ධගයාවේ සිට වී වපුරන විට හා අස්වැන්න නෙළා ගැනීමට පමණක් සුජාත ගමට පැමිණෙන ඔව්හු අස්වැන්න නෙළා ගෙන ආපසු යති. ඔවුන් ගේ පුෂ්ටිමත් ප‍්‍රභා සම්පන්න දරුවෝ කිසි දින මරුටි එම්බෙසඩර් කාර්වලින් බිමට නො බසිති. සියලු අස්වැන්න නගරයට ගෙන යන ඔව්හු මුළු වගා කන්නයට ම එක පවුලකට රුපියල් දෙසීයයකට වඩ නො දෙති.
ඊට වඩා ඉල්ලීමටවත් රාම් ගේ තාත්තා හෝ වෙනත් කිසිදු වැඩිහිටියෙක් නො දනී. කුඩා රාම්ට තවමත් අවුරුදු හයක් ලබා නැත. සිව ගේ වයස අවුරුදු තුනකි. කුඩා රාම්, සිවත් වඩා ගෙන උදෑසන දුර්ගේෂ්වරි කඳු මුදුනේ පහළ බෑවුමේ වාහන නවතන තැනට යන්නේ ආහාරයට මොනවා හෝ හොයා ගන්නත් කාගෙන් හරි රුපියලක් දෙකක් සිඟා ගන්නටත් ය. ඔවුන් ගේ අත් නිතර ම ඉදිරියට යොමු වෙන සුලු ය. බැගෑපත් හඬත් කිලිටි ම කිලිටි වැරහැලිත් මිස වෙනත් කිසිදු දෙයක් ඔවුන්ට නැත.
වන්දනාවේ පැමිණි සංචාරකයෝ දුර්ගේෂ්වරී කඳු මුදුනට නඟිති. කුඩා ළමයි මඟ දෙපසට වී ශාන්ත ව බලා සිටිති. දුර්ගේෂ්වරි කඳු මුදුනේ බුදු රජුන් දුෂ්කර කි‍්‍රයාවේ යෙදුණ පර්වතයට පහළින් ජපන් පන්සලක් පිහිටා තිබේ.
ඒ ජපන් ආරාමයට පහළින් කුඩා පෙට්ටි කඩ කිහිපයක් තිබේ. එහි මුදලාලිලා මේ ළමයින් එසේ පෙළ ගස්වා වාඩි කරති.
සංචාරකයන්ට ළමයින් පෙන්වමින් තම තමන් ගේ වෙළෙඳ කුටිවලින් විස්කෝතු ගෙන ළමයිනට බෙදා දෙන්නැ යි ඔව්හු සංචාරකයනට කියති. මේ වෙළෙන්දෝ සිය විස්කෝතු විකුණා ගැනීමේ මාර්ගයක් බවට මේ ළමයින් පත් කර ගෙන සිටිති.
දහවල් හිරු රැස් වැදී පර්වත ප‍්‍රාන්තයේ තියුණු ව කැපී තුබුණු ගල් කැබැලි බබළන්නට විය. ඉන්දීය පුරාවිද්‍යා දෙපාර්තමේන්තුව බුදුන් බෝධිසත්ව සමයේ දුෂ්කර කි‍්‍රයා කළ ස්ථානයට යන මාර්ගය දෙපස ගස් කිහිපයක් සිටුවා, ඒ වටා ආරක්ෂිත ආවරණ යොදවා ආරක්ෂා කරනු පෙනේ.
කුඩා රාම් තම මලණුවන් තුරුලට ගෙන සංචාරකයන් උඩට ගොස් පහළට එන තෙක් නොඉවසිලිමත් ව සිටියේ ය. ඔහු වටේ සිටින සියල ම දරුව¤ ගිජු ලිහිණි වන් දෙනෙත් විහිදුවමින් සංචාරකයන් කඩ පේළිය පසු කරන තෙක් නෙත් දල්වමින් සිටියෝ ය.
ඔවුන්ට ඇත්තේ අරමුණු දෙකක් පමණි. කඩ මංඩියේ මුදලාලිලා ගේ අණට කීකරු ව වාඩි වී සිට විස්කෝතු කිහිපය ලබා ගැනීමට ඉන් පළමුවැන්න යි.
එය ඉටුවීමට ඇති ඉඩකඩ අල්ප ය. මුදලාලි ළමයින් පෙන්වා හින්දි මිශ‍්‍ර ඉංගී‍්‍රසි බසින් කරන කන්නලව්ව සංචාරකයන් ගේ සිත් උණු වුවහොත් බිස්කට් දෙක තුනක් ලැබෙන්නට ඉඩ තිබේ. තම මලණුවන් ඊයේ දහවලේ සිට කිසිවක් කා නැත.
ඊට පෙර දා කිසිදු සංචාරකයෙක් මේ ප‍්‍රදේශයට නො ආවේ ය. එබැවින් ඊයේ කිසිවක් කන්නට මේ එක දු දරුවකුටවත් අවස්ථාව නො ලැබිණි.
දෙවන අරමුණ නම් පිට ව යන සංචාරක බස් රථ පිටිපස දිවීම යි. බස් රථයේ ජනේලයට අත පාමින් බසය යන වේගයට දිව යද්දී රුපියල් පහ දහය බිමට වැටෙන්නට ඉඩ තිබේ. එය සිදු වන්නේ රාම දෙවිඳුන් ගේ හෝ ශිව දෙවියන් ගේ පිහිටාධාරයෙන් බව ශිවත් රාමුත් විශ්වාස කළෝ ය.
දුර්ගේෂ්වරි කඳු මුදුනට එන අතරමග හනුමා දෙවියන්ගේ පිළිරුවක් තිබිණි. ගමේ මිනිසුන් සේ ම හනුමා දෙවියෝ ද අසරණ ව වැඩ සිටියෝ ය. එය සාදා නිම කළාට ඊට පාට ටිකක් ගා දෙන්නට කෙනෙක් නැත.
කන්ද මුදුනේ ගල් ගුහාවේ සිරුර හැකිලී ඇටසැකිල්ලක් සේ වැඩ ඉන්නේ විෂ්ණු දෙවියන් ගේ අවතාරයක් යැයි රාම් ගේ තාත්තා කියනු රාම් අසා තිබිණි. ඇතැම් දිනවල රාම් ගේ තාත්තා ද එකී ගුහාවට ගොස් විෂ්ණු දෙවියන් ගේ අවතාරයට වැඳ පුදා පැමිණෙයි.
එහෙත් උන්වහන්සේ ගෙන් කිසිදු උපකාරයක් රාම්ලාට තවමත් ලැබී නැත. එකී ගුහාවට දොරක් දමා වසා කුඩා කවුළුවකින් සංචාරකයන් ඊට රිංගා ගත යුතු ය.
ඇතැම් විට රාම්ලා විඳින දුක උන්වහන්සේට නොපෙනෙන්නේ ද, උන්වහන්සේත්, සුජාත ගමේ මිනිසුන් සේ ම අසරණ ව සිර ගත කොට ඇති හෙයින් යැයි රාම් ගේ පියාට සිතුණා ද නො සිතුණා ද කියා කුඩා රාම් කිසි දිනක සිතා නැත.
වේල් පෙරහරේ බඩගින්නේ නට නටා යනවා හැර දෙවියන් ගැන ඊට වඩා දෙයක් කිරීමට මේ මිනිසුන්ට පුළුවන් කමක් නැත. ශිව දැනටමත් සාගින්න මැද නින්දට වැටී ඇත. අදත් මොනවා හෝ නො කා ;ගදර ගියොත් තාත්තා ගේ පා පහරට හෝ මාතා ගේ ඉදල් පහරට හෝ ලක් වන්නට රාම්ටත් ශිවටත් අනිවාර්යයෙන් සිදු වේ.
කඳු මුදුනට නැඟ ගත් සංචාරකයෝ ජපන් භික්ෂුව ගේ බෙලි මල් වතුර සීනි සමග පානය කරමින් සිටිනු නැඟිට ගත් ඇතැම් ළමයින්ට පෙනේ. සංචාරකයන් ජපන් පන්සලෙන් බෙලි මල් වතුර සීනි සමඟ පානය කොට උන්වහන්සේට ඉන්දීය රුපියල් දාහක් දෙදාහක් දන් දෙන බව පුංචි ළමයි දනිති.
ජපන් භික්ෂූන් වහන්සේත් සංචාරකයන් පැමිණ බෙලි මල් වතුර බී අවසන් වන තෙක් ඔවුන් දෙස ගිජු නෙත් දල්වා බලා සිටින සේක. සංචාරකයකු බෙලි මල් වතුර පානය කොට තම මුදල් පසුම්බිය විවර කරන විට උන්වහන්සේ ගේ දෑස් බබළන අයුරු මේ දුගී ළමයින් ද නො දකිනවා නො වේ.
ජපන් හාමුදරුවන් ගේ මහා කරුණාව සංචාරකයන් වෙත මිස පාත සිටින දුගී ළමයින් දෙස එල්ල නොවන බව පන්සලේ ආරක්ෂක භටයන් දිග මුගුරකින් දුගී ළමයින්ට තළන දෙස උන්වහන්සේ බලා සිටින ඉරියවුවෙන් ම බොහෝ දෙනෙක් පසක් කර ගෙන සිටියෝ ය. එබැවින් කිසි දු දුගී ළමයෙක් ජපන් පන්සලේ සීමාවෙන් උඩට නොයෑමට වග බලාගෙන සිටියේ ය.
මේ අතර සංචාරකයන් එකා දෙන්නා පඩි පෙළ බැහැගෙන පහළට බසින්නට වූහ. ඔව්හු ජපන් පන්සලෙන් පිරිනැමුණ බෙලිමල් වතුර දානයෙන් සප්පායම් ව ජපන් භික්ෂුවට දහස් ගණනින් මුදල් පූජා කොට තෘප්තිමත් සිතින් පහළට බසින්නෝ වූහ.
මුදලාලි සුපුරුදු කන්නලව්ව කරමින් ළමයින් පෙන්වමින් තම විස්කෝතු පැකට් විකුණා ගැනීමේ උත්සාහයේ නිරත වන්නට විය. පසුම්බි පුරවා තිබුණු ඩොලර් හා ඉන්දීය රුපියල් භික්ෂුවට පූජා කිරීම නිසා ශ‍්‍රද්ධාව උතුරා ගොස් සිටි සංචාරකයන්ට මේ දුප්පත් ළමයින් සඳහා කරුණා සිතක් හෝ දයා සිතක් ඉතිරි වී නො තිබිණි. සංචාරකයන් හත් අටසීයක් පමණ පිරිසෙන් විස්කෝතු පැකට් දෙක තුනකට වඩා අලෙවි වූයේ නැත.
මුදලාලිලා තුළ කනස්සල්ලත් ළමයින් තුළ නොඉවසිල්ලත් වහ වහා මෝදු වන්නට විය. ඉණෙන් පහළට එල්ලා ගත් කලිසම් කොට එක් අතකින් ද, සංචාරකයන් වෙත දිගු කර ගත් අනිත් අතින් ද යුත් ළමයි හුන් තැනින් නැඟිට කෑ ගසමින් සංචාරකයන් පසු පසු දුවන්නට වූහ. ළමයින් සිතුවේ මේ සංචාරකයන් කිසිදු ජීවන ප‍්‍රශ්නයකින් තොර සුරලොවින් බට දෙවිවරුන් කියා ය.
දුගඳ හමන දරුවන් ගේ සිරුරු තම සිරුරේ ගෑවීම නිසා නොසතුටට පත් ඇතැම් සංචාරකයෝ ඔවුන් දෙස පිළිකුලින් බලන්නට වූහ. තවත් සමහරු ඔවුනට දෙන්නට ආසාවක් සිතුණ ද ඔවුන් අතත් ඒ තරම් මුදලක් නැති නිසා දුක මහත් අමාරුවෙන් යටපත් කරමින් ඔවන් නොදුටුවන් ව පහතට බසිමින් සිටියෝ ය. ළමයින් දෙසීයක් වෙත එක් සංචාරකයෙක් තැම්බූ කඩල මල්ලක් දිගු කෙළේ ය.
සියලු ම ළමයි බල්ලන් øනක් මෙන් පොර කෑවෝ ය. කඩල ඇට සී සී කඩ ව බිම වැටිණි. වැලිත් සමඟ බිම වැටුණු කඩල ඇට කටට දමා ගත් ඔව්හු යළිත් සංචාරකයන්ට දෑත් දිගු කරමින් පසු පස දිව එන්නට වූහ.
මේ කලබලයේ දී රාම් ගේ අතින් ශිව බිම වැටිණි. පොඩි එකා සාගින්නෙන් පරිපීඩිත ව නිදා සිටියේ බිම වැටී විලාප දෙන්නට තැත් කළ ද කිසිදු හඬක් ඔහු ගෙන් පිට වූයේ නැත. ශිව අසල ගසක් යට බිම තැබූ රාම් බස් රථ පසු පස දිව යන්නට විය. තමන් සමඟ දිව යන අනෙක් ළමයා කවුරුන් දැයි කියා සිතීම හෝ වැටුණොත් කුමක් සිදු වේ ද යන්න මේ තරගයට අදාළ නැත.
දුබලයා කුස ගින්නේ මිය යා යුතු අතර, ප‍්‍රබලයා සටන් කරමින් ජීවත් විය යුතු ය. බස් රථ වේගයෙන් දූවිලි පිරි දිගු මඟ ඔස්සේ වළවල්වල වැටෙමින් ඉදිරියට ඇදෙන්නට විය. බෝ සතුන් බුද්ධත්වයට පත් වීමට පෙර දුෂ්කර කි‍්‍රයාව ගත කළ දුර්ගේෂි කන්ද තරණය කිරීමේ හා ඒ අසිරිමත් ගල් ගුහාව දැක ගත් පිනින් බොදු සංචාරකයන් ගේ සිත් සතන් පිනා යමින් තිබිණි. චීන ජපන් ශී‍්‍ර ලංකා වන්දනා නඩ රැගත් වාහන පෙළ ගමන් කෙළේ දූවිලි විසිරුණු මාර්ගයේ එක දිගට නංවන හෝන් හඬ සමඟ ය.
බස් රථවල දෙපස කුඩා ළමයි රංචු බසයට ගසමින් බස් රථය හා දුවමින් මහ හඩින් සිඟමන් යැද්දෝ ය. ඔවුහු උඩ බලාගෙන දිව එනවා මිසක කිසිදු කල්පනාවකින් දිව එමින් නොසිටියෝ ය.
මේ ඛේදජනක සිදුවීම් නො දකිනු වස් ඇතැම් සංචාරකයෝ තම සුඛෝපභෝගී බස් රථවල ජනේල තිර රෙදි දිග හැර නෙත් පියා ගන්නට වූහ. බුදු රජාණන් වහන්සේ ගේ ශාසනය විනාශ කළ මෝගල් අධිරාජයා ඇතුළු පිරිවර මිය ගොස් යාචකයන් මෙන් ඉපිද පූර්ව කර්මය විඳවනවා යැයි තවත් කෙනෙක් තම පින්වත් සංචාරකයන්ට කියමින් ඔවුන්ට රුපියලක්වත් නොදීමේ කනස්සල්ල සිතින් පහ කර ගැනීමට දුර්වල ප‍්‍රයත්නයක් දැරුවේ ය.
රාම් කිසිදු හැරීමකින් තොර ව මුළු වැර යොදා බස් රථ පසු පස හඹා යමින් සිටියේ ය. විටෙක රාම් පය පැකිලී බිම වැටේ. තවත් විටෙක රාම් ගේ සිරුරේ වැදී තවකෙක් බිම වැටේ. කිසි දිනෙක මේ කුරිරු තරගයේ සදාචාරාත්මක නීති රීති නැත. දුහුවිලි වලාව මැද ළමයින් තමන් ලුහුබඳින බව බස් රථවල රියදුරෝ නො දනිති. දැන ගත්තත් ඊට සංවේදී වීමට කිසිදු උවමනාවක් ඉන්දීය රියැදුරන්ට නැත.
සංචාරකයන් රැගත් බස් රථ පිටිපස දුවද්දී ඇතැම් සංචාරකයන් ගේ සිත් උණු වී කුමක් හෝ දෙයක් බිමට වීසි කරන්නට ඉඩ තිබේ. එබැවින් උත්සාහය අත් හැරිය යුතු නැත. රාම් ජීවිතය පරදුවට තබා වේගය තව තවත් වැඩි කෙළේ ය. එකකු තමා තල්ලු කරනවාත්, තමන් බස් රථයේ ඉදිරිපස රෝදයට යටවනවාත් පමණක් රාම්ට මතක ය.
බස් රථයේ ඉදිරිපස රෝදයට හසු වූ රාම් ගේ සිරුර ඉන් පසු ඒ රථයේ ම පසු පස රෝදවලටත් පිටිපසින් එන බස් පෙරහරටත් පෑගී තැළී පොඩි වී පස් හා දුවිලි අංශු අතර පුංචි සලකුණු කිහිපයක් පමණක් ඉතිරි කරමින් නොපෙනී ගියේ ය.
සියලු ම බස් රථ ගම්මානය පසු කර ගිය පසු, දරුවෝ තම තමන් ලද විවිධ දායාද අන් අයට පෙන්වමින් ඒ මාර්ගයේ ම සෙමෙන් ආපසු එන්නට වූහ. ඔවුන් ගේ පයට ද පුංචි රාම් ගේ සිරුරේ කැබැලි පෑගිණි.
එහෙත් මිනිස් සිරුරක් යට වුණු බවට කිසිදු සාක්‍ෂ්‍යයක් සංචාරක බස් රථ ඉතිරි කර නො තිබිණි. එහෙත් කුමක් හෝ සිදුවීමක් සිදු වී ඇති බව ඔවුන් මොහොතකට දුටුවේ ගසක් යට ගල් පතුරකට හිස තබා නිදන පුංචි ශිව දුටු විට ය. එහෙත් ඒ ගැන සිතන්නට කිසිවකුට ඉඩක් නොලැබුණේ ඉදිරියට එන අලුත් සංචාරක බස් රථ පිටිපස හඹා යන්නට දුගී දරුවන්ට සිදු වූ නිසා ය.
0 comments:
Post a Comment